Hội thảo khoa học “Nâng cao hiệu quả công tác quản lý kiến trúc đô thị”(10/12/2022)

Ngày 9/12, tại Thành phố Đà Nẵng, Viện Kiến trúc Quốc gia đã tổ chức Hội thảo khoa học “Nâng cao hiệu quả công tác quản lý kiến trúc đô thị”. Hội thảo nhằm đánh giá sự phát triển kiến trúc tại đô thị trong những năm gần đây, với nội dung xoay quanh các vấn đề sau: Tổ chức và quản lý không gian kiến trúc đô thị – các vấn đề đặt ra từ thực tiễn; Định hướng kiến trúc tại các đô thị mới; Tái thiết các đô thị cũ; Không gian công cộng, văn hóa trong đô thị; Quy hoạch, kiến trúc đô thị gắn với các vấn đề ứng phó biến đổi khí hậu, đô thị thông minh, đô thị sinh thái.

Toàn cảnh hội thảo

Trước thực trạng tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, công tác quản lý kiến trúc tại các đô thị là một trong những đòi hỏi bức thiết trong thời điểm hiện nay. Đây được coi là khâu then chốt nhằm hình thành bộ mặt đô thị hiện đại, đồng bộ, phát triển bền vững và tạo môi trường sống thuận lợi cho người dân.

Các khu đô thị mới, các khu ở trong đô thị hình thành rất nhanh là một hình ảnh mới cho các đô thị nhưng cũng là thách thức cho những đô thị cũ. Tại đó thiếu tính nối kết không gian, không thống nhất về hình thái kiến trúc rất cần một định hướng trong quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị và quy định mới trong thiết kế kiến trúc. Việc không tuân thủ các quy định trong xây dựng khá phổ biến, bộ máy quản lý của nhà nước có phần buông lỏng, thiếu hướng dẫn thực hiện. Trong khi thực thi dự án, việc xử lý vi phạm lại không nghiêm minh, không kịp thời để lại bộ mặt đô thị khá lộn xộn, không hài hoà, thiếu tính thống nhất trong tổng đô thị.

Trước những tồn tại, để thực hiện tốt công tác quản lý kiến trúc cần sớm xây dựng quy chế quản lý kiến trúc tại đô thị. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng và bức thiết nhằm đảm bảo phù hợp với thực tế phát triển hiện nay, tránh những khó khăn bất cập trong quá trình thực hiện sau này.

Phó Vụ trưởng Vụ Quy hoạch Kiến trúc (Bộ Xây dựng) Nguyễn Chí Ngọc phát biểu kết luận

TS.KTS Nguyễn Tất Thắng – Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng) cho biết, hơn hai thập kỷ qua, Việt Nam có tốc độ phát triển đô thị vượt bậc với gần 1000 khu đô thị mới ra đời, bên cạnh những đô thị cũ hiện hữu. Không ít đô thị đạt thành công ở cả quy hoạch lẫn phong cách kiến trúc như Phú Mỹ Hưng, Phúc Khang, Vinhome… Bên cạnh đó, một số đô thị thiếu bản sắc, có xu hướng đồng nhất hóa về hình thái, cấu trúc và diện mạo kiến trúc. Đi cùng với những hệ quả của quá trình đô thị hóa mất kiểm soát như ô nhiễm môi trường, tắc ngẽn giao thông, mật độ cư trú quá tải, thiếu thốn các tiện ích thuộc hạ tầng kỹ thuật và xã hội, thiếu vắng cây xanh và mặt nước.

Quy chế quản lý kiến trúc đô thị cần phải lồng ghép và tuân thủ các bộ luật. Đồng thời, lưu ý 3 vấn đề lớn là: Bảo tồn, Môi trường và Phát triển, cần tôn trọng ý kiến của cộng đồng xã hội trong mọi kiến tạo, đặc biệt đối với các đô thị lịch sử, di sản, hiện hữu. Trong việc xây dựng quy chế quản lý, quản trị và vận hành cần chú ý đến vấn đề kinh tế đô thị, tuân thủ nghiêm ngặt chỉ tiêu mật độ dân số, khống chế mật độ cư trú. Bên cạnh đó, cần ban hành tiêu chuẩn về nghệ thuật và thiết kế không gian công cộng, lưu ý đến việc kết nối các hệ sinh cảnh đi đôi với hoàn chỉnh các thiết kế thuộc hạ tầng kỹ thuật và tiện ích đô thị như vỉa hè, cây xanh, công viên, giao thông công cộng.

Liên quan đến việc lập quy chế quản lý kiến trúc, PGS.TS.KTS. Phạm Thúy Loan – Viện Kiến trúc Quốc gia cho biết, quy chế quản lý kiến trúc là một công cụ pháp luật mới, quy định trong Luật Kiến trúc, cùng với “Danh mục các công trình kiến trúc có giá trị” được kỳ vọng sẽ phát huy tác dụng quản lý nhà nước trong việc bảo vệ các công trình kiến trúc và cảnh quan đô thị có giá trị. Đồng thời, kiến tạo không gian kiến trúc, cảnh quan có chất lượng, từ tổng thể đến chi tiết cho các thành phố ở Việt Nam trong tiến trình phát triển.

Tại Đà Nẵng, một bản sắc kiến trúc được các kiến trúc sư, nhà quản lý khẳng định và tự hào, đó là sau hơn 30 năm phát triển mạnh mẽ, Đà Nẵng đã có một nền kiến trúc hiện đại, ngăn nắp, không có nhà siêu mỏng, siêu méo…”Chúng tôi đã đưa ra yêu cầu về “hiện đạo, thích dụng, xanh, tiết kiệm năng lượng và hài hòa tôn trọng cảnh quan tự nhiên” là những giá trị cần bảo tồn và phát huy đối với kiến trúc của Đà Nẵng. Như vậy, bản sắc không phải chỉ là những gì xưa cũ, nó có thể là những giá trị đương đại, thời đại, được ghi nhận và truyền cảm hứng cho các thế hệ sau, cho các thành phố khác,” PGS.TS.KTS. Phạm Thúy Loan chia sẻ.

Kết thúc Hội thảo, Viện Kiến trúc Quốc gia sẽ tập hợp ý kiến của các cơ quan Trung ương, chính quyền Địa phương, Hội nghề nghiệp, các Cơ sở đào tạo nghiên cứu khoa học, Đơn vị tư vấn và các Chuyên gia nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý kiến trúc đô thị và hoạch định sự phát triển đô thị trong tương lai.

PV/TH