Không chỉ tuyên truyền công trình “xanh” mà còn cần chỉ ra những công trình “xám”!(15/02/2022)

Ý kiến đại biểu tại Hội thảo “Xu hướng phát triển Công trình xanh trong kiến trúc Việt Nam” (Viện Kiến trúc Quốc gia – Tạp chí Kiến trúc Việt Nam)

Trần Huy Ánh – Hội đồng khoa học Tạp chí Kiến trúc Việt Nam

Tôi muốn quay trở lại vấn đề Quy hoạch đường sắt đô thị Hà Nội. Chúng ta đã góp phần gạt ra một dự án bất chấp tất cả. “Xanh” ở đây không chỉ là cây xanh, không chỉ là năng lượng, mà nó là giá trị bền vững của con người, trong đó có văn hóa và lịch sử – mà điều này chỉ cần nhãng đi là cũng sẽ bị tàn phá hết. Lúc này, chúng ta có tiết kiệm bao nhiêu điện, trồng bao nhiêu cây xanh đi chăng nữa, cũng không cứu được lịch sử nghìn năm Hà Nội. Và chúng ta đã làm được việc đó, tất nhiên ở góc độ một dự án.

Một vấn đề nữa ít ai để ý, đấy chính là vấn đề về tôn giáo, tín ngưỡng, các công trình kiến trúc thờ tự. Trong đó đặt ra vấn đề cần xem xét lại cách sử dụng tài nguyên đất nước vào những công trình mang tính trục lợi, kinh doanh, với danh xưng là công trình tâm linh, không hề có trong Hiến pháp hay Luật Đất đai. Thế nên, tại Hội thảo này, tôi cần nhắc lại vấn đề này.

Ngay ở Hà Nội, hàng tỷ đô la đổ vào dự án thu gom, xử lý nước thải và chúng ta cần xem xét lại hiệu quả thực tế từ câu chuyện này ra sao?

Kiến trúc Hà Nội, kiến trúc Việt Nam 2021 liệu có lạc lối khi vẫn còn sự nhầm lẫn hay chỉ biết công trình xanh với mỗi màu xanh? Ví dụ, công trình nhìn xanh là vậy, nhưng đến mùa hè, cỏ chết khô… Không có nước, không được chăm sóc, làm sao mà xanh được. Đấy chỉ là hình thức, chính hình thức này đang tàn phá màu xanh của đất nước chúng ta.

Vì vậy, việc chúng ta tuyên truyền về công trình “xanh” ở Việt Nam là rất cần thiết thì cũng cần chỉ ra những công trình “xám” hiện nay. Phê phán những công trình không xanh để có được những công trình xanh thực sự.

Cách mà các nhà khoa học cung cấp các bằng chứng, công cụ để chính chúng ta sẽ đi theo hướng đó, sẽ sử dụng lại nó vào trong các đề tài khoa học, chuyển hóa nó vào cơ chế chính sách hay đưa vào các hệ thống truyền thông, từ tạp chí khoa học của ngành cho đến các trang mạng xã hội, để xã hội nhận thức rõ hơn những cái vốn xanh của nó… Đó cũng chính là vai trò của các nhà khoa học. Vì một lý do nào đó, chúng ta có thể sẽ không quá hao tổn công sức để tiếp tục phấn đấu và cho dù trước mắt, chúng ta còn đầy rẫy những chuyện chưa hài lòng; Nhưng, không phải vì thế mà chúng ta nản lòng, chúng ta lại càng phải cố gắng hơn nữa, từng bước một./.