Định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam trong bối cảnh mới(27/03/2021)

Ngày 26/3/2021, Vụ Quy hoạch Kiến trúc (Bộ Xây dựng) phối hợp cùng Viện Kiến trúc quốc gia và Hội Kiến trúc sư Việt Nam tổ chức hội thảo “Định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam trong bối cảnh mới”.

Bà Trần Thu Hằng – Vụ trưởng Vụ Quy hoạch Kiến trúc (Bộ Xây dựng) phát biểu khai mạc hội thảo

Phát biểu khai mạc, bà Trần Thu Hằng – Vụ trưởng Vụ Quy hoạch Kiến trúc cho biết: Luật Kiến trúc được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 7 ngày 13/6/2019, và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020. Để thực thi Luật Kiến trúc, Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng tổ chức triển khai Định hướng phát triển Kiến trúc Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050. Trên cơ sở đó, hội thảo khoa học xây dựng Định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam trong bối cảnh mới được tổ chức để lấy ý kiến của các cơ quan Trung ương, chính quyền địa phương, hội nghề nghiệp, các cơ sở đào tạo – nghiên cứu khoa học, đơn vị tư vấn và các chuyên gia, nhằm xây dựng nội dung Định hướng, xác định giải pháp để thực hiện hiệu quả trong tình hình mới.

Năm 2002, Định hướng phát triển Kiến trúc Việt Nam đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 112/2002/QĐ-TTg, trong đó đề ra những mục tiêu, quan điểm, giải pháp cụ thể phát triến kiến trúc đô thị, nông thôn và kiến trúc công trình. Sau gần 20 năm triển khai thực hiện, kiến trúc đô thị và nông thôn Việt Nam đã có nhiều thay đổi tích cực. Số lượng các đô thị tăng thêm gần 30%, chất lượng không gian kiến trúc các đô thị cũng ngày một nâng cao. Kiến trúc nông thôn đã có nhiều chuyển biến, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội được đầu tư nâng cấp đáp ứng nhu cầu sống và sinh kế cho người dân. Nhiều nghiên cứu về mô hình nhà ở cho người dân đô thị, nông thôn và những vùng chịu ảnh hưởng thiên tai đã được triển khai. Kiến trúc Việt Nam những năm qua cũng đã có những tác phẩm kiến trúc chất lượng cao, đạt các giải thưởng uy tín trong nước và quốc tế.

Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu vẫn còn tồn tại một số bất cập, chưa đáp ứng được xu hướng phát triển nhanh của xã hội, chưa đạt được một số mục tiêu về quản lý và phát triển kiến trúc. Tình trạng ô nhiễm, quá tải về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đang ngày càng trầm trọng tại các đô thị và nông thôn. Diện mạo kiến trúc đô thị, nhất là kiến trúc một bộ phận nhà ở còn lộn xộn, không theo quy hoạch, hình thức lệch lạc ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị. Trong quá trình đô thị hóa, kiến trúc nông thôn phát triển tự phát, bị lai tạp, mất dần bản sắc vùng miền. Trong khi đó, bối cảnh của thế giới và Việt Nam hiện nay đang có nhiều thay đổi; cùng với việc bước vào kỷ nguyên công nghệ số, các vấn đề phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu và toàn cầu hóa đang tác động mạnh mẽ đến sự phát triển kiến trúc thế giới cũng như kiến trúc Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, kiến trúc Việt Nam cần xác định thêm những mục tiêu mới và giải pháp mới để nền kiến trúc phát triển bền vững trong quá trình hội nhập với kiến trúc khu vực và thế giới.

Tại hội thảo, các chuyên gia từ Viện nghiên cứu, hội nghề nghiệp, cơ quan quản lý Nhà nước về kiến trúc đã trình bày các tham luận theo chủ đề. Trong phần trình bày “Tiến tới xây dựng định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam phù hợp phát triển kinh tế – xã hội đất nước và hội nhập quốc tế”, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, TS. KTS Phan Đăng Sơn tổng hợp ý kiến ban đầu của Hội Kiến trúc sư Việt Nam đề xuất một số nội dung cụ thể cho đề cương, cấu trúc dự thảo Định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam.

Trong tham luận “Nhận diện những vấn đề trong định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam: Những thay đổi phù hợp với bối cảnh mới”, Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam, KTS Trần Ngọc Chính nhấn mạnh đến yếu tố công nghệ đồng thời nhận định biến đổi khí hậu và nước biển dâng là những vấn đề thách thức đối với kiến trúc sư Việt Nam.

Toàn cảnh Hội thảo

Ngoài nhiều bài tham luận sâu sắc như “Quản lý và phát triển bản sắc, văn hóa dân tộc và kế thừa kiến trúc truyền thống trong kiến trúc Việt Nam” của Viện trưởng Viện Kiến trúc quốc gia, Ths.KTS Đỗ Thanh Tùng, “Chuyển đổi số và định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam” của Phó Vụ trưởng Vụ Quy hoạch kiến trúc Việt Nam, Ths. KTS Hồ Chí Quang, các đại biểu tham dự hội thảo cũng đóng góp nhiều ý kiến xây dựng Định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam trong tình hình mới. Các ý kiến đều thống nhất: trong bối cảnh mới, kiến trúc cần sự phát triển đa dạng nhưng không hỗn tạp, cần sự phong phú nhưng vẫn phải mang những yếu tố bản sắc đặc trưng riêng của quốc gia, vùng miền. Cùng với đó, kiến trúc vẫn có quan hệ chặt chẽ với các yếu tố bản địa như khí hậu, môi trường, tự nhiên và cộng đồng con người ở nơi được xây dựng. Hơn lúc nào hết, các vấn đề phát triển đô thị bền vững, đô thị thông minh, đô thị xanh với các xu hướng kiến trúc sinh thái, chú trọng sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường…phải trở thành những mục tiêu ưu tiên hàng đầu trong sự phát triển của các quốc gia. Các ứng dụng khoa học công nghệ cần được phát triển không ngừng, và ngày càng được ứng dụng sâu rộng trong lĩnh vực kiến trúc – xây dựng.

Ninh Hoàng Hạnh/MOC.GOV.VN